In oktober 1922 voer de stoomzeesleepboot Roode Zee,
onder de legendarische kapitein Nils Persson, uit richting Atlantische Oceaan
met een gesloten envelop aan boord die pas ver op zee mocht worden geopend
Het begin van een ‘game changer’ in de maritieme dienstverlening die tot in de jaren 80
van de vorige eeuw zeer tot de verbeelding sprak en voor grote krantenkoppen zorgde
De Roode Zee was de eerste van de sleepboten op station die ‘s winters in strategische havens, vooral rond de Atlantische Oceaan, werden gestationeerd met enkel het doel om met behulp van de toen nog nieuwe radio telegrafie uit te luisteren
naar noodsignalen van schepen midden op zee en die te helpen
Veel schepen en bemanningen, die anders waren vergaan, zijn zo gered
Uitgerust met radio telegrafie 1912
ROODE ZEE
Bouwjaar 1908, grt 573
Eigenaar N.V. L. Smit & Co.'s Sleepdienst, Rotterdam
Gebouwd J. & K. Smit's Scheepswerven, Kinderdijk / 607
LxBxH 52.43 x 9.37 x 5.31 meter
Motorvermogen 1250 pk, snelheid 8.0 knoop, roepsein PRMG
© Nationaal Sleepvaart Museum
‘Sleepboten Op Station’ is de naam van de nieuwe wisseltentoonstelling
van het Nationaal Sleepvaart Museum in Maassluis
Aan de hand van veel en vaak onbekende foto’s en objecten wordt een levendig beeld gegeven van deze vorm van hulpverlening waarbij vooral Nederlanders een belangrijke rol speelden
Bergingen zoals van de Burgerdyk, Sports, Otto Petersen en Ivar komen aan bod
Er was genoeg concurrentie, niet alleen van Bugsier, Wijsmuller, Smit, Doeksen
en Willem Muller zijn Nederlandse bedrijven uit vroeger jaren die als eerste
bij een schip in nood wilden aankomen om Lloyd’s Open Form aan te bieden
Smit, Svitzer en Multraship hebben tegenwoordig nog steeds sleepboten op station liggen maar de aard van het werk is wel veranderd
Tegenwoordig is het milieu een belangrijke factor en zijn het de overheden die de kosten dragen
Een stationsleepboot heet nu een Emergency Towing Vessel (ETV)
en zij vallen onder de Kustwacht
Niet alleen op zee waren er stationsleepboten
Ook op de binnenwateren en het IJsselmeer waren en zijn nog steeds sleepboten continue paraat om hulp te verlenen wanneer een verstandig mens binnen blijft
De risico’s en gevaren voor de sleepboten en hun bemanningen komen aan bod
De beschadigde telegraaf van de Ebro, vergaan in 1958 bij een berging en 30 jaar later teruggevonden, herinnert daaraan
De eerste bergingen waren vaak vooral gevechten tegen de elementen
In oorlogstijd, zoals de Tweede Wereldoorlog en de eerste Golfoorlog, lagen sleepboten ook op station en was het oorlogsgeweld nooit ver weg en werden verliezen geleden in mensenlevens en sleepboten
Onderbelicht blijft vaak het bijzondere bergingscontract en communicatie
Er is er aandacht voor de juridische achtergronden van het gebruikelijke contract van een stationsleepboot, het Lloyd’s Open Form (no cure – no pay) en de voorname rol van de marconisten en hun vonkentoetsen in de ether
Stationswerk was niet alleen zo bijzonder omdat het spectaculair en avontuurlijk was
Het kon een goed bergingsloon opleveren voor de rederij maar vormde ook een buitenkansje voor de bemanning
Voor de rest van Nederland waren er de krantenkoppen, het Polygoon journaal en tegenwoordig internet en Youtube
Daarentegen, als er weken niets gebeurde, vierde de verveling hoogtij
De wisseltentoonstelling is te zien vanaf 18 maart tot 8 oktober 2017
in het Nationaal Sleepvaart Museum te Maassluis
De opening wordt zaterdag 18 maart om 11.00 verricht in het Museum Maassluis,
Zuiddijk 16 door kapitein Bert Kleijwegt, oud gezagvoerder en bergingsinspecteur,
die in de jaren 60 en 70 regelmatig met zijn sleepboot op station heeft gelegen
Na de opening is er gelegenheid de expositie in het sleepvaartmuseum te bezoeken
Met de 'Evangelos' op sleeptouw
TITAN
Bouwjaar 1956, imonummer 5362192, grt 245
Eigenaar N.V. Bureau Wijsmuller, IJmuiden
Scheepswerf & Gashouderbouw v/h Jonker & Stans N.V., Hendrik Ido Ambacht / 276
LxBxH 31.98 x 8.23 x 4.18 meter
Vermogen 1200 pk, snelheid 11.5 knoop, roepsein PHZD
© Nationaal Sleepvaart Museum
